Lễ húy nhật Đức Đại lão HT Thích Quảng Độ, Đệ ngũ Tăng Thống GHPGVNTN
Sáng thứ Bảy ngày 09/3/2024 (nhằm ngày 29 tháng Giêng năm Giáp Thìn), Hội đồng Giáo phẩm Trung ương Viện Tăng Thống trang trọng cử hành lễ húy nhật Đức Đại lão Hòa thượng thượng QUẢNG hạ ĐỘ, Đệ ngũ Tăng Thống GHPGVNTN tại chùa Từ Hiếu, Sài Gòn.
Đại lão Hòa thượng Thích Quảng Độ, thế danh Đặng Phúc Tuệ, sinh ngày 27 tháng 11 năm 1928, nhằm 16 tháng 10 năm Mậu Thìn, tại xã Nam Thanh, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình, trong một gia đình kính tin Phật Pháp.
Năm 1934, Ngài theo học trường làng, đến năm 1942 xuất gia với Hòa thượng Thích Đức Hải, Trụ trì chùa Linh Quang, tỉnh Hà Đông, được ban cho pháp danh Quảng Độ, sau đó được Bổn Sư gởi đến tu học tại Phật học viện Quán Sứ Hà Nội. Năm 1944 Ngài thọ giới Sa di và năm 1947, đăng đàn thọ Cụ túc giới.
Năm 1952, Tổng hội Phật giáo Việt Nam được thành lập tại Bắc Việt, Tổng Hội đã cử HT Quảng Độ đi du học ở Tích Lan, theo học tại Phật học viện Kelaniya Pirivena. Tiếp đó, Ngài rời Tích Lan sang Ấn Độ du học cùng thời 1952-1953 với quý Ngài Thích Minh Châu,Thích Quảng Liên, Thích Trí Không và Thích Huyền Dung.
Năm 1958, Ngài trở về Sài Gòn, chuyên dạy học và dịch Kinh sách. Biến cố 1963, Ngài tham gia Ủy Ban Liên Phái Bảo Vệ Phật Giáo trong ban Thông tin Báo chí. Trong chiến dịch Nước Lũ đêm 20 tháng 8 năm 1963, Ngài bị chính quyền Ngô Đình Diệm bắt cùng hơn 2,000 Tăng Ni, Phật tử trên toàn quốc, nhất là tại Sài Gòn và Huế.
Sau cuộc đảo chánh của giới quân nhân ngày 01/11/1963 Ngài được thả về cùng toàn bộ chư Tăng Ni, Phật tử. Trong thời gian bị giam cầm, vì không chịu khai báo nên bị tra tấn dữ dội. Ngài và cư sĩ Cao Hữu Đính là hai người bị tra tấn dã man nhất, đến mức di chuyển phải bò vì không thể đứng bằng đôi chân. Vì vậy, sau khi được phóng thích, Ngài phải trị bệnh ba năm mà vẫn không dứt. Năm 1966 phải sang Nhật giải phẫu phổi. Một năm sau, 1967, Ngài mới bình phục trở về nước.
Năm 1972, Hòa thượng là Phát ngôn nhân kiêm Thanh tra của Viện Hóa Đạo Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất. Tháng 11 năm 1973, tại Đại hội kỳ V công cử Ngài giữ chức Tổng Thư Ký Viện Hóa Đạo, Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất.
Thập niên 1970-1980: Hòa thượng cùng với Hòa thượng Huyền Quang và 5 Giáo phẩm cao/trung cấp khác ở Viện Hóa Đạo bị nhà chức trách Việt Nam bắt giam từ tháng 4/1977, đến tháng 12/1978 được tha bổng sau một phiên tòa tại Sài Gòn nhờ áp lực của chính giới và truyền thông Âu Châu sau chuyến đi Pháp đầu tiên của Thủ Tướng Phạm Văn Đồng. Đến năm 1982, bản thân Ngài và Mẫu thân của Ngài bị trục xuất khỏi Sài Gòn, cưỡng bách an trí tại nguyên quán là xã Vũ Đoài, huyện Vũ Thư, Thái Bình.
Mười năm sau Hòa Thượng tự ý bỏ nơi cưỡng bách cư trú, tìm vào Nam hoạt động công khai đòi tự do tôn giáo tại Việt Nam. Chính Quyền đã ra lệnh trục xuất Ngài về Bắc nhưng Ngài không thi hành, vì Ngài cho rằng công dân Việt Nam có quyền cư trú ở bất cứ đâu trên đất nước theo Hiến pháp quy định.
Năm 1998: Dưới áp lực của chính phủ Hoa Kỳ, Hòa thượng được trả tự do và bị yêu cầu phải đi tỵ nạn tại Mỹ, nhưng Hòa Thượng từ chối và nói rằng Ngài phải ở lại trong nước với quần chúng Phật tử. Tuy mang tiếng là được thả ra, nhưng thực chất Hòa Thượng vẫn bị quản thúc và cấm thuyết pháp.
Năm 2003, trong phiên Đại Hội Đặc Biệt của GHPGVNTN tổ chức tại Tu viện Nguyên Thiều, Bình Định, Đại hội cung cử Ngài Huyền Quang vào tôn vị Tăng Thống, còn Hòa thượng được cung cử vị trí Viện trưởng Viện Hóa Đạo GHPGVNTN.
Năm 2008, sau khi Hòa thượng Thích Huyền Quang viên tịch, theo chúc thư để lại thì Hòa thượng Thích Quảng Độ được ủy thác thừa đương tôn vị Đức Tăng Thống thứ năm của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất. Tháng 11 năm 2011, Hòa Thượng chính thức được Hội Đồng Lưỡng Viện suy tôn Đệ ngũ Tăng thống của Giáo Hội.
Sau 20 năm lưu trú tại Thanh Minh Thiền Viện, Hòa Thượng bị buộc phải rời đi vào ngày 15 tháng 9 năm 2018, tá túc tại một số ngôi chùa; và ngày 5 tháng 10 năm 2018 lên tàu về quê ở Thái Bình. Đến ngày 18 tháng 11 năm 2018 thì Ngài trở lại Sài Gòn và đến ngụ tại chùa Từ Hiếu, Quận 8.
Đại lão Hòa thượng đã thuận thế vô thường an nhiên viên tịch tại Phương trượng Chùa Từ Hiếu, Sài Gòn lúc 21 giờ 30 phút ngày 22 tháng 2 năm 2020, nhằm ngày 29 tháng Giêng năm Canh Tý, Phật lịch 2563, trụ thế 93 năm và 73 hạ lạp.
Trong suốt cuộc đời tu tập và hành đạo của Đại Lão Hòa thượng Thích Quảng Độ, dù phần lớn thời gian bị quản thúc trong chốn lao tù, và bận rộn quá nhiều Phật sự quan trọng của Giáo Hội, nhưng sự nghiệp trọng đại của Ngài vẫn là hoằng dương Chánh pháp để cứu độ chúng sanh qua việc thuyết giảng, phiên dịch kinh luận và giáo nghĩa Phật học để truyền bá giáo lý thậm thâm vi diệu của đức Thế Tôn. Dưới đây là một số tác phẩm và dịch phẩm của Hòa Thượng để lại cho đời: Kinh Mục Liên (3 quyển), Kinh Đại Phương Tiện Phật Báo Ân (7 quyển), Truyện Cổ Phật Giáo, Thoát Vòng Tục Lụy (lịch sử tiểu thuyết), nguyên tác của Thích Tinh Vân, Dưới mái chùa Hoang (Truyện), Nguyên Thủy Phật Giáo Tư Tưởng Luận, nguyên tác của Kimura Taiken., Tiểu Thừa Phật Giáo Tư Tưởng Luận, nguyên tác của Kimura Taiken, Đại Thừa Phật Giáo Tư Tưởng Luận, nguyên tác của Kimura Taiken, Chiến Tranh và bất Bạo Động, nguyên tác của S.Radhakrishnan, Từ điển Phật học Hán Việt (ngài được mời hiệu đính), Phật Quang Đại Từ điển (9 tập), -Thơ trong tù (1977-1978), Thơ lưu đày (1982-1992) v.v…
Trải suốt cuộc đời gần một thế kỷ, từ khi xuất gia, hành đạo cho đến lúc viên tịch, Đại lão Hòa thượng Thích Quảng Độ đã nỗ lực không ngừng trong công cuộc xiển dương đạo pháp. Cuộc đời Ngài là một tấm gương sáng ngời về đạo hạnh, và sự nghiệp hoằng hóa của Ngài xứng đáng cho Tăng Ni và Phật tử noi theo. Đặc biệt tinh thần vô úy của một vị Bồ Tát tại nhân gian. Mặc dù sắc thân của Ngài không còn nữa nhưng pháp thân và sự nghiệp hoằng hóa của Ngài sẽ mãi mãi là ngọn đuốc soi đường cho Tăng Ni Phật tử Việt Nam ở hiện tại và mai sau.
Ảnh: Minh Triết
Trong lễ húy nhật Đức Đại lão Hòa thượng, có sự hiện diện của Chư Tôn Trưởng lão Hội đồng Giáo phẩm Trung ương Viện Tăng Thống, Chư Tôn đức thành viên GHPGVNTN cùng chúng hội Phật tử, GĐPT.
Nhân dịp này, Hội đồng Giáo phẩm Trung ương đã công bố Biên bản Tăng nghị ngày 02/3/2024 nhân bách nhật trai tuần Trưởng lão Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ. Qua đó, y chỉ Hiến chương GHPGVNTN, khâm thừa Quy chế Lược yếu, và các Quyết định của Trưởng lão Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ, Chánh Thư Ký kiêm Xử lý Thường vụ Viện Tăng Thống ấn ký ban hành trong giai đoạn ngài phụng hành sự ủy thác của Đức Đệ Ngũ Tăng Thống chính thức điều hành Giáo hội.
Hội đồng Giáo phẩm Trung ương Viện Tăng Thống đồng khể thú trước bảo tòa Tôn sư thành kính tác bạch dâng tâm nguyện của tứ chúng, cung kính suy tôn Giác linh ĐỨC TRƯỞNG LÃO HÒA THƯỢNG THÍCH TUỆ SỸ đăng lâm bảo vị ĐỆ LỤC TĂNG THỐNG GIÁO HỘI PHẬT GIÁO VIỆT NAM THỐNG NHẤT. Đồng thời cung tuyên bảng Cung yết của HĐGPTƯ chính thức suy cử: Đức Trưởng lão Hòa thượng Thích Phước An đăng lâm pháp tịch Tăng Trưởng HĐGPTƯ Viện Tăng Thống GHPGVNTN; Đức Trưởng lão Hòa thượng Thích Đức Thắng đăng lâm pháp tịch Chánh Thư Ký Xử lý Thường vụ Viện Tăng Thống GHPGVNTN; Hòa thượng Thích Minh Nghĩa đăng lâm pháp tịch Thủ Tòa Hoằng Giới; Hòa thượng Thích Thái Hòa đăng lâm pháp tịch Thủ Tòa Hoằng Giáo. Cung tuyên Pháp hiệu Chư tôn Trưởng lão Hội đồng Giáo phẩm Trung ương trong và ngoài nước.
Đức Trưởng lão Hòa thượng Thích Đức Thắng cung kính tiếp nhận ấn tín của Viện Tăng Thống và chính thức cử hành nghi thức khai ấn.
Viện Tăng Thống: Thông cáo báo chí – Cung yết Pháp hiệu Chư tôn Trưởng lão Hội đồng Giáo phẩm Trung ương
